30 stycznia o 15:00 na seminarium Zakładu Socjologii Teoretycznej oraz Zespołu Socjologii i Antropologii Kultury IFiS PAN z cyklu „Lokalne, regionalne, krajowe i ponadnarodowe: cztery spojrzenia na zmianę społeczną i ład społeczny”, prof. Kazimierz M. Słomczyński wygłosi referat pt. „Zmiany w strukturze społecznej: ustalone trendy i (nie)pewne przewidywania”.
Spotkanie odbędzie się w Pałacu Staszica, Nowy Swiat 72, w sali 154 (I piętro).
Abstrakt: Podstawą tego referatu są wyniki Polskiego Badania Panelowego (POLPAN, 1988-2013; polpan.org). Badanie to, przeprowadzane w regularnych pięcioletnich odstępach, wszechstronnie charakteryzuje zmiany w strukturze społecznej. We wstępnej części referatu zostanie dokonany przegląd wyników tego badania, z odwołaniem do wielu publikacji, jakie z niego ukazały się w ostatnim okresie. Następnie zostaną przedstawione trzy problemy, które dotyczą ustalonych trendów i przewidywań opartych na obserwacji praktyki ekonomicznej i politycznej ostatnich miesięcy. Pierwszy z tych problemów dotyczy tendencji merytokratycznych – takiej alokacji ludzi na stanowiska robocze, która maksymalizuje związek kwalifikacji i wynagradzania. Dyskusji zostaną poddane czynniki, które przeciwdziałają merytokracji, w tym klientelizm polityczny i jego różne formy. Drugim problemem jest tzw. efekt św. Mateusza, według którego bogaci się bogacą a biedni biednieją. Czy obecnie wprowadzane reformy (jak 500+) skutecznie przeciwdziałają takim tendencjom? A może zwiększające się dystanse społeczne już nie dotyczą sfery materialnej, a przejawiają się w sferze kultury i świadomości społecznej, w tym poglądów gospodarczo-politycznych na funkcjonowanie rynku i demokracji? Wreszcie, prekariat – jako forma „złego zatrudnienia” – jest trzecim problemem, który łączy się zarówno z tendencjami antymerytokratycznymi, jak i zmieniającymi się dystansami społecznymi. Pytanie o rolę prekariatu w strukturze społecznej wiąże się z re-definicjami klas społecznych jako grup społecznych różniących się świadomością społeczną. Czy prekariat różni się od innych kategorii zatrudnionych pod względem poglądów gospodarczo-politycznych? W ostatniej części referatu zostaną sformułowane uwagi na temat metodologii (nie)pewnych przewidywań zmian w strukturze społecznej.